Jest wynikiem mojej blisko 4 letniej bardzo intensywnej zabawy “drapakami”, w trakcie której zmieniałem typy napędów, ramiona, rodzaje wkładek, preampy i porównywałem uzyskane efekty.
Były to m.in topowe modele Micro Seiki, Luxman, Dual, Project, Pioneer, Sony, Technics, Thorens, czy Lenco.
Postaram się we w miarę prosty sposób wyjaśnić 2 główne czynniki, które powinniśmy wziąć pod uwagę przy wyborze.
Wpływ rodzaju napędu na brzmienie gramofonu
Jakie mamy więc typy napędów:
- Idler np (Lenco, Garrard, Thorens, Braun)
- Paskowy (Project, Rega, Dual, Thorens, Linn)
- Direct drive (Technics, Pioneer, współczesna Audio Technica)
- Nieco inaczej grają gramofony mass loaderowe paskowe (Luxman PD350, Scheu, Verdier, Sikora) i jeszcze inaczej gramofony na miękkim zawieszeniu.
Jak rodzaj napędu wpływa na brzmienie?
- Idler – większa energia, więcej basu, większa scena, najbardziej stereotypowy dźwięk winyla
- Direct drive – bardziej techniczne, analityczne brzmienie, większa precyzja, granie bliżej stereotypowego CD
- Paskowe – coś pomiędzy, płynniej, muzykalniej.
Oczywiście są to generalizacje, czyli WIĘKSZOŚĆ tego typu napędów zagra w ten sposób. Kolejną zmienną jest sposób tłumienia rezonansów – nieco inaczej grają paski mass loaderowe, a inaczej te na miękkich zawieszeniach.
Dopasowanie wkładki do ramienia
Teorii tutaj też jest dużo, ale upraszczając:
Kluczowym parametrem jest “compilance”, a więc podatność wkładki.
Lekkie ramiona (powiedzmy 8-12g masy efektywnej) powinny grać z wkładkami NIE TYLE LEKKIMI, co wysoko podatnymi – powyżej 15cu compliance (np. AT, Grado, Ortofon)
Średnie ramiona (12-18g masy efektywnej) zagrają poprawnie z wkładkami zarówno dość wysoko podatnymi, jak i średnio podatnymi, a czasem nawet z twardszymi. Większość z tych ramion ZAGRA poprawnie Z WKŁADKAMI MC.
Ramiona ciężkie (powyżej 18g masy efektywnej) są zaprojekowane do wkładek MC, które uchodzą w świecie audio za najlepsze. Zagrają poprawnie z wkładkami twardymi (Ikeda, Denon 103R, Koetsu, itp)
Brzmienie gramofonu
No więc moi drodzy, jeśli liczycie, że przeczytacie jakąś recenzję gramofonu, albo opinię kogoś w sieci, kto pozwoli wam wybrać “dobrze” brzmiący gramofon, czy też “najlepiej” brzmiący gramofon.
To prawda jest taka, że to nierealne.
Tor winylowy jest tak bardzo złożony i jest w nim tyle zależności wpływających na granie… że jest to właściwie niemożliwe.
Wpływ na brzmienie ma zarówno rodzaj napędu, rodzaj ramienia (materiał, sposób łożyskowania), spasowanie ramienia z wkładką, sama wkładka i spasowanie wkładki z preampem.
Sporo zmiennych, prawda? Biorąc pod uwagę powyższe brzmienie toru winylowego można kształtować niemal w nieskończoność – wymieniając tylko jeden element.
Podsumowanie:
Wniosek nasuwa się więc niejako sam:
Gramofon z lekkim ramieniem (niezależnie czy Vintage, czy nowy) na dzień dobry ogranicza nas właściwie do wkładek MM.
Czy to źle?
Nie, jeżeli zależy nam głównie na klimacie grania, wyglądzie gramofonu, to możemy podnosić brzmienie preampem i lepszymi / innymi wkładkami MM.
Natomiast przy budżecie 1500-2000zl na wkładkę warto już wejść w MC i wówczas rozważyć np. sprzedaż naszego pierwszego gramofonu, bo inwestycje przestaną przekładać się na ich jakość.
Miejmy jednak na uwadze, że np. napęd Direct Drive połączony z wkładką na szlifie Shibata, czy Microline (szczegółowym, bardziej rozdzielczym) może brzmieć bliżej steretypowego CD niż winyla o jakim marzyliśmy.
We wkładkach MC większą rozdzielczość i czytelność przekazu możemy uzyskać nawet na tańszych szlifach eliptycznych, czy sferycznych (np. Denon 103R).
Dlatego m.in warto interesować się gramofonami Vintage – tam w dużo niższym budżecie dostaniemy ramię, które pozwoli nam na zabawę z dużo lepszym stosunkiem ceny do jakości.
Ale to już materiał na osobny tekst.
