Luxy, Luxmany to gramofony, na punkcie których miałem swego czasu totalną korbę. Polowałem, googlowałem, czytałem, kupowałem, researchowałem. Dobre kilka lat zabawy i praktyki z tymi urządzeniami za mną…
Dla każdego kto szuka gramofonu Vintage o przepięknym – ponadczasowym looku Luxman powinien być bardzo wysoko na liście życzeń.
Seria podstawowa – modele PD-2XX
Większość gramofonów Luxmana z serii 2XX to urządzenia entry-level – nawet w swoich czasach. To nie są spektakularne konstrukcje, nie mają ekstrawaganckich rozwiązań, ale mają coś, co wciąż przyciąga – klasyczny luxmanowski design. Srebrna plinta połączona z drewnem wygląda dziś równie świeżo jak dekady temu.
Trzeba uczciwie powiedzieć – wiele z tych modeli, szczególnie tych późniejszych, nie jest jakoś wybitnie wykonanych. Ale na tle dzisiejszych nowych gramofonów klasy podstawowej, jakość nadal wypada bardzo wysoko. Dla kogoś, kto zaczyna swoją przygodę z winylem i chce od razu wejść w vintage z klasą – seria 2XX to dobry wybór.
Na szczególną uwagę zasługują dwa modele: PD-272 i PD-282. Były najdroższe w serii, najlepiej wykonane. Zwłaszcza PD-272 to świetny gramofon z lat 70., z ciężkim talerzem i doskonałym ramieniem TA-1 od legendarnej marki Micro Seiki. To sprzęt, który dziś – w zależności od stanu – kosztuje od 1000 do 3000 złotych. Jeśli trafimy na egzemplarz przeserwisowany lub z lepszą wkładką – warto zapłacić nawet więcej.
Niemniej większość z tych gramofonów jest wyposażona w przeciętne / raczej niskiej klasy ramiona – skierowane są więc głównie do wkładek MM i próba zabawy z MC będzie się raczej wiązała ze zmianą gramofonu na taki z lepszym ramieniem.
Modele z wyższej półki – Luxman PD-121 i PD-131
To już zupełnie inna klasa. Modele PD-121 i PD-131 były wyraźnie droższe i bardziej zaawansowane niż seria 2XX. Charakteryzują się świetnym napędem bezpośrednim (Direct Drive), pięknym luxmanowskim designem i – co najważniejsze – możliwością montażu wymiennych ramion. Właśnie te wymienne armboardy sprawiają, że możemy dopasować gramofon do swoich preferencji.
Bardzo często spotykamy je z ramionami SME 3009, Micro Seiki MA-505, Stax UA-7 czy UA-9. Do dziś te gramofony bez problemu współpracują z nowoczesnymi ramionami.
Dlaczego ramię jest takie ważne? – bo to ono prowadzi wkładkę po płycie i zapewnia odpowiednią masę efektywną. W tych 2 modelach spokojnie możemy już celować we wkładki MC.
PD-121 i PD-131 mają swój jeden mały mankament – stroboskop. Jego podświetlenie lubi się psuć. Ale nawet mimo tego – są to konstrukcje absolutnie warte uwagi. Ładnie zachowany egzemplarz z dobrym ramieniem? Spokojnie można zapłacić około 10 000 zł. Uwaga tylko na modele sprowadzane ostatnio z Japonii – zasilane na 110 V. Często są w gorszym stanie, a w środku potrafi zaskoczyć słynna japońska rdza. Trzeba dobrze sprawdzić przed zakupem.
Luxman PD-441 i PD-444 – topowe Direct Drive
Kolejne bardzo ciekawe modele to PD-441 i PD-444, które były pozycjonowane ponad 131 i 121. PD-441 jest absolutnie przepiękny, gra fantastycznie, ale jego urok w pełni można docenić dopiero po wzięciu w dłonie – czując ile waży, jak jest spasowany, jak zdobi półkę. To jest odlot – serio…
Model PD-444 przystosowany jest do montażu dwóch ramion – w tym 12cali – co jest absolutnym unikatem. Jego gabaryt powoduje, że często nazywany jest pół żartem, pół serio „zmywakiem”.
Znam osoby, które miały oba modele – i choć różnice dźwiękowe (nieco inny rozkład rezonansu ze względu na wielkość plinty i rozstaw nóżek)
Brzmieniowo 441 i 444 same z siebie gwarantują muzykalność / płynność, a jednocześnie fantastyczną detaliczność i dynamikę
W mojej ocenie – PD-441 to poziom jakości Luxmana PD-300. Jeśli ktoś szuka czegoś w tym duchu, to absolutnie warto je rozważyć. Cenowo zwykle wypadają nieco taniej niż PD-350, ale z odpowiednim ramieniem to nadal gramofony z absolutnego topu.
10 000 – 20 000zł za dobry egzemplarz w idealnym stanie to pieniądze, które trzeba zazwyczaj położyć na stół – choć okazyjnie bywają taniej.
Seria 3XX – modele paskowe
PD-300, PD-310 i PD-350 – to już kolekcjonerskie gramofony vintage i do tego kapitalne brzmieniowo. W tych latach Luxman stawiał już na napędy paskowe i jeśli się nie mylę wszystkie zostały wykonane dla nich przez ówczesnego potentata – Micro Seiki
Luxman PD-300 to moje osobiste odkrycie. Swego czasu trafiłem na niego na eBayu – i choć nie byłem pierwszym, który miał go w Polsce, to przez ostatnie 5–6 lat z mojego polecenia kupiło go chyba 8 czy 9 osób.
Gramofon napędzany paskowo, co daje mu bardziej muzykalny charakter niż Direct Drive. Miękkie zawieszenie na sprężynach, ciężki aluminiowy talerz i odlew, który świetnie tłumi rezonanse. Do tego opcja zasycania – choć bardziej jako ciekawostka niż główny powód zakupu.
Największym plusem są ramiona – praktycznie każde dobre ramię da się tam zamontować 9 lub 10 cali. Bardzo często spotykany z SME, STAX, SAEC czy Victor. PD-300 to jeden z moich absolutnych ulubieńców. I choć ostatnio pojawiło się sporo egzemplarzy z Japonii w słabszym stanie, to dobrze zachowany egzemplarz z ramieniem spokojnie wart jest 8–10 tysięcy złotych. A nawet 15 000 zł, jeśli mówimy o doskonałym stanie.
PD-310 to model z zewnętrzną pompą VS-300 – jedyny z serii, którego nie miałem. Po prostu jakoś zawsze było mi nie po drodze. Kupiłem od razu PD-350, więc z PD-310 nie mam własnych doświadczeń. Natomiast konstrukcyjnie to bardzo podobny sprzęt, z ciekawszymi – dla wielu – okrągłymi przyciskami i tą samą klasą wykonania. Z pompą bywa różnie – raz działa, raz nie. Ale to już kwestie uszczelek i stanu egzemplarza.
LUXMAN PD-350 – prawdziwy high-end vintage
PD-350 to już zupełnie inna liga. To gramofon wykonany przez legendę analogowego audio – Micro Seiki, czyli firmę, z której inżynierowie stoją dziś za marką TechDAS. A TechDAS to już sprzęt z półki kosztującej po kilkaset tysięcy złotych.
PD-350 to konstrukcja, która naprawdę robi wrażenie – ciężki, masywny, z 10-kilogramowym talerzem i zewnętrzną pompą. Całość waży blisko 30 kilogramów. To nie jest ZWYKŁY gramofon 🙂
To również perła mojej kolekcji, która – mimo że nie mam ostatnio czasu na granie z płyt – cały czas w niej pozostaje. To gramofon, z którym ciężko się rozstać. Spotykany z ramionami najwyższej klasy, jak SAEC 407, SME 3009/3010R, Fidelity Research FR-14 czy FR-64S. Dla mnie to jeden z pięciu, może dziesięciu najciekawszych gramofonów vintage, jakie można mieć. I które po prostu warto mieć.
W mojej opinii to konstrukcja, która – mimo że relatywnie seryjna – dorównuje wielu egzotykom typu Nakamichi. Ale wygrywa prostotą: napęd paskowy to mniej rzeczy, które mogą się zepsuć, a serwis takiego gramofonu jest po prostu łatwiejszy.
Jeśli ktoś rozważa zakup sprzętu z wyższej półki, to PD-350 warto upolować. Można znaleźć egzemplarz samego napędu za mniej niż 10 tysięcy złotych, ale zazwyczaj to modele mocno wyeksploatowane, z uszkodzonymi lub obdrapanymi elementami aluminiowymi, co mocno obniża wartość.
Ładnie zachowane egzemplarze kolekcjonerskie – są warte od 25 do nawet 35 tysięcy złotych, w zależności od zastosowanego ramienia. I uważam, że ten gramofon nigdy nie powinien stracić na wartości, tak długo jak będą ludzie, którzy kochają analog. To jest jak Ford Mustang czy Shelby GT – absolutna ikona.
Wg niektórych źródeł powstało jedynie 350 egzemplarzy tego modelu.
Szukasz fajnego gramofonu Vintage z górnej półki?
